Je collega’s, klanten of wie dan ook gelukkig nieuwjaar wensen in een videomeeting of een appje. Het is wel eens anders geweest dan nu. Zijn er eigenlijk nieuwe etiquette-regels voor de nieuwjaarsgroet en de noodgedwongen veranderde omgang met elkaar in het algemeen?
Metro belde daarover Anne-Marie van Leggelo (stipt op tijd natuurlijk, want zo hoort het), een van de etiquettespecialisten (zo niet ‘dé’) van ons land. Eerder vertelde zij Metro al hoe de kerstdagen geen last maar een lust worden. Haar Etiquette Bureaugeldt als professionele trainings-, presentatie- en adviesbureau. Voor moderne, zakelijke en internationale etiquette, advies over imago en tips over gastheerschap kan iedereen bij haar terecht, door corona inmiddels ook online. Niet alleen bedrijven overigens. Iedereen die haar belt of mailt over omgangsregeltjes, tips en tricks, krijgt netjes antwoord.
Een heel ‘raar jaar’
Anne-Marie beleefde een op z’n zachtst gezegd ‘raar jaar’. „Ik geeft natuurlijk heel veel trainingen en coaching over zakelijke omgangsvormen bij bijvoorbeeld bedrijven, universiteiten en hotels. En ik word vaak als spreker op events geboekt. Dat stopte allemaal. In de zomer was er een opleving en kon ik op anderhalve meter weer dingen doen. Nu is weer alles gecanceld, 60 procent van de inkomsten zijn weg. Digitaal kan ik nog wel veel trainingen geven en ook mijn tv-presentatiewerk en schrijfwerk gaat gelukkig gewoon door maar 2020 was, zacht uitgedrukt, een uitdaging.”
Anderzijds moet het door de opgelegde nieuwe omgangsvormen ook een heel bijzonder jaar voor een etiquette-specialist zijn geweest. Anne-Marie beaamt dat direct. „Qua gedragsverandering is het superinteressant. In het begin van de coronatijd werd ik al veel voor interviews gebeld. Normaal gesproken vertel ik over regeltjes en ‘hoe het heurt’. Die hebben we zelf samen ooit bepaald. Nu moesten we dat echter nog gaan uitvinden, dus kon ik dat ook helemaal niet voorspellen of zeggen. Ik vond het vaktechnisch boeiend om te zien wat er ging gebeuren. Inmiddels is het er en zie je hoe mensen met elkaar omgaan, bijvoorbeeld in supermarkten. En dat er meer agressie en verdeeldheid heerst. Dat maakt het jaar vanuit mijn expertise wel interessant. Een beetje respect voor en een beetje geduld met elkaar begint nu heel essentieel te worden. In gesprekken is tact wel goed.”
Gelukkig nieuwjaar tijdens een online feestje
Vanmorgen zullen veel collega’s wegen thuiswerken elkaar via Zoom gelukkig nieuwjaar hebben gewenst. Is dat het dan maar voor dit jaar? De expert: „Nou, nee. Je kunt er nog altijd zelf een feestje van maken en je eigen slingers ophangen hè? Het kan dus best wat uitgebreider. We zijn wel beperkter, dus de grote borrels voor nieuwjaar moet je uitsluiten. Met een heel klein groepje kun je nog wel bij elkaar komen, dat zal in een klein bedrijf gebeuren. Verder zijn er virtueel dingen te bedenken, ik adviseer bedrijven een online nieuwjaarsborrel te organiseren. Er zijn mogelijkheden genoeg.”
Metro deed dat als onderdeel van Mediahuis eerder al, tijdens een digitale kerstmarkt. Daar kon je virtueel collega’s ontmoeten en mocht je bij kraampjes cadeautjes uitzoeken. Zoiets? Anne-Marie: „Ja, superleuk. Dat kan bij een online nieuwjaarsborrel ook, die in het teken van positiviteit moet staan. Leidinggevenden kunnen daar spreken, net als zij normaal zouden doen. Zij kunnen overbrengen dat ‘we’ met z’n allen gaan knallen en er iets moois van gaan maken. Ja, werkgevers en managers moeten wel even het woord pakken. Zij moeten vertellen waar je als bedrijf staat, wat de wensen en de doelen zijn en hoe die kunnen worden bereikt. Het liefst in een leuke speech op een luchtige toon. En dat koppelen aan digitaal samen zijn en gezellig borrelen. Stuur de medewerkers ook een flesje champagne of bubbels als de financiën het toelaten. Betrokkenheid, ook als is het iets kleins, wordt gewaardeerd.”
Geen limiet meer aan ‘gelukkig nieuwjaar’
Tot en met welke datum mogen we elkaar in Nederland eigenlijk een gelukkig nieuwjaar toewensen? „Veel mensen denken dat dat tot Driekoningen op 6 januari is”, zegt Anne-Marie. „Wat mij betreft klopt dat niet helemaal, want eigenlijk mag je dat doen tot koning Willem-Alexander zijn nieuwjaarsreceptie heeft gehouden, zo in de tweede of derde week van januari. Die houdt hij dit jaar niet, of althans, ik heb nog geen datum van een eventuele virtuele receptie kunnen vinden. Als ik het als etiquette-deskundige mag zeggen, dan vind ik dat we er dit jaar een tijdje mee mogen doorgaan. Wens iedereen maar zo vaak en zo lang mogelijk een heel goed, positief en gezond nieuw jaar. Laten we er in 2021 maar eens geen limiet aan stellen. We hebben het allemaal nodig, dus wat mij betreft geldt de regel even niet.”
Het eens zijn over het oneens zijn
Hoe zouden we verderop dit nog gekke jaar met elkaar moeten omgaan? Als het aan onze nationale deskundige ligt staat het woord ‘respect’ voorop. „Laten we eerst afspreken dat we het eens zijn over het feit dat we het oneens met elkaar zijn. Dat lijkt me een goeie en wees daar geduldig in. Heb respect voor ieders mening en tel tot tien. Denk even na voor je iets zegt of iets brult.” Dat dat laatste op social media juist niét gebeurt, ziet Anne-Marie ook wel. Maar toch: „Daarom zeg ik het juist. Vrijheid is een groot goed, dat moeten we behouden. Maar je kunt altijd even nadenken over hoe je het brengt. Met een beetje stijl, een beetje vriendelijkheid en aardigheid raak je niemand en word je beter begrepen. Je krijgt meer begrip voor je standpunten als je iets op een rustige of normale manier schrijft of zegt. Ga je schreeuwen, dan word je niet gehoord. Laten we het verstand er een beetje bijhouden.”
Tot slot heeft Anne-Marie voor de schrijver van dit verhaal ook nog wel een leuke etiquette-regel. „Houd het artikel een beetje luchtig hè, maak het niet te stijf. Mijn onderwerp kan namelijk nogal truttig overkomen en dat wil ik helemaal niet, haha. Het raakt mensen anders niet, dan vinden ze het alleen maar betuttelend.”