Schermafbeelding 2021-01-06 om 17.45.32

Reportage Een Vandaag: ‘Zet de laptop op ooghoogte om je gasten beter bij het kerstdiner te betrekken’

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Het dreigt een mager kerstdiner te worden, met hooguit drie gasten en de rest van de familie en vrienden die vanaf de laptop mee proberen mee te doen. Toch zijn er genoeg mogelijkheden om een digitaal kerstdiner tot een succes te maken. 

“Plebsbestek”, noemt etiquettedeskundige Anne-Marie van Leggelo telefoons en computers aan tafel. Not done, daar heb je eigenlijk niet eens een etiquettehandboek voor nodig, dat weet iedereen, zeker met kerst. Maar we leven nou eenmaal in een tijd waarin alles anders is, dus moeten we van de nood een deugd maken, vindt Van Leggelo. “We moeten de regels dit jaar maar herzien. Want ook dit kun je op een nette en fijne manier doen.”

Wat kan er wél?

Normaal vieren we kerst in restaurants, thuis met veel familie, of als een groots feest met vrienden. Dat het onder de huidige maatregelen niet kan is duidelijk, dus is het beter te kijken naar wat wél kan, vindt Van Leggelo.

Ze krijgt als deskundige op het gebied van etiquette de laatste tijd veel vragen over wat je nou wel en niet kunt doen in coronatijd. Hoe dek je nu een tafel voor een digitaal kerstdiner, is er nog altijd zoiets als een dresscode? Kortom, ‘hoe heurt het eigenlijk’ dit jaar met kerst? Ze heeft er goed over nagedacht en hoopt dat het feest vooral het beste in mensen naar boven haalt.

Etiquette deskundige Anne-Marie van Leggelo
Etiquette-deskundige Anne-Marie van Leggelo

Regels herzien

Want etiquettes zijn volgens de deskundige belangrijk, maar ook weer niet in beton gegoten. “Het zijn niets meer dan omgangsnormen waar iedereen zich prettig bij voelt”, legt ze relativerend uit. “En daarom kun je maar beter de situatie accepteren zoals die is. Maar wel met goede afspraken.”

En dan kom je gelijk op een heikel punt: de computer aan tafel. Het is zo’n beetje het laatste wat je deed vóór er sprake was van corona. Een telefoon aan tafel was al een stap of vijf te ver, een hele computer was een doodzonde. “Normaal zou je natuurlijk nooit een computer op tafel zetten, zeker niet met kerst”, zegt Van Leggelo.

Laptop op ooghoogte

Maar die afspraken, hoe gaan die er dan uitzien? De computer mag dus aan tafel, maar waar hou je dan rekening mee? “Een afspraak is het tijdstip van inbellen”, legt Van Leggelo uit. “Wees daar duidelijk over.” Als iedereen op een verschillend moment digitaal aanschuift of uitcheckt, dan is dat voor de sfeer natuurlijk niet bevorderlijk. Dan kun je dat hele verhaal weer opnieuw vertellen, of die grap waar iedereen zo om lacht herhalen. Dat is voor niemand leuk.

En waar zet je die computer dan neer? Ook daar heeft de etiquettedeskundige over nagedacht. “Geef iemand goed zicht op de tafel en zet de laptop of computer op ooghoogte. Zo kan iemand echt op een prettige manier bij het diner worden betrokken.” De laptop bovenop een stapel boeken dus, voor een optimaal overzicht en contact.

LEES OOK

Een digitale dresscode

En zijn we tijdens videocalls inmiddels gewend er nonchalant gekleed bij te zitten, met een kerstdiner moeten we toch echt even flink aandacht besteden aan onze verschijning. Een digitale dresscode is volgens Van Leggelo daarom bepaald geen overbodige luxe. “Kleed je feestelijk aan, ook als je digitaal aanwezig bent bij het kerstdiner. Zorg dat je je mooi opmaakt, dat je achtergrond mooi is. Dat het geheel er feestelijk uitziet.”

En aan de ontvangende kant kunnen mensen ook voldoende doen om de mensen op afstand echt bij het kerstdiner te betrekken. “Denk bijvoorbeeld aan een kerstmenu met placering, ook voor de persoon die niet aanwezig is, maar inbelt”, licht ze toe.

Geen felle discussies

Dan heb je de laptop op ooghoogte, de familieden en vrienden hebben via de webcam goed zicht op de tafel en op de gasten die wel aanwezig zijn, maar waar ga je het over hebben? Een discussie over zin en onzin van mondkapjes of vaccinatieplicht kan zomaar de sfeer verknallen.

“Natuurlijk is corona als onderwerp te actueel om helemaal te kunnen vermijden”, geeft Van Leggelo aan. Maar het gesprek moet er ook weer niet in negatieve zin door worden gedomineerd. “Probeer het licht te houden. Ga geen details geven over hele zieke mensen. Het moet een feestelijke avond zijn met een kerstige sfeer. Daar passen felle discussies over coronaregels niet bij.”

LEES OOK

Voordelen van digitaal kerst vieren

Een kerstdiner in coronatijd kent kortom zo z’n beperkingen, maar er zijn ook voordelen van het samenkomen met slechts een beperkt aantal mensen. Voordelen die de gezelligheid misschien wel enorm bevorderen. 

“We hebben dit jaar een perfect excuus om niet iedereen te hoeven uitnodigen”, benadrukt Van Leggelo. “Die vervelende oom waar je eigenlijk nooit naast wil zitten, zal dit jaar niet kunnen komen. We houden het klein, en dat heeft ook gewoon voordelen.”

Schermafbeelding 2021-01-06 om 16.49.37

Hoe wensen we nu gelukkig nieuwjaar en hoe gaan we dit jaar met elkaar om?

Je collega’s, klanten of wie dan ook gelukkig nieuwjaar wensen in een videomeeting of een appje. Het is wel eens anders geweest dan nu. Zijn er eigenlijk nieuwe etiquette-regels voor de nieuwjaarsgroet en de noodgedwongen veranderde omgang met elkaar in het algemeen?

Metro belde daarover Anne-Marie van Leggelo (stipt op tijd natuurlijk, want zo hoort het), een van de etiquettespecialisten (zo niet ‘dé’) van ons land. Eerder vertelde zij Metro al hoe de kerstdagen geen last maar een lust worden. Haar Etiquette Bureaugeldt als professionele trainings-, presentatie- en adviesbureau. Voor moderne, zakelijke en internationale etiquette, advies over imago en tips over gastheerschap kan iedereen bij haar terecht, door corona inmiddels ook online. Niet alleen bedrijven overigens. Iedereen die haar belt of mailt over omgangsregeltjes, tips en tricks, krijgt netjes antwoord.

Een heel ‘raar jaar’

Anne-Marie beleefde een op z’n zachtst gezegd ‘raar jaar’. „Ik geeft natuurlijk heel veel trainingen en coaching over zakelijke omgangsvormen bij bijvoorbeeld bedrijven, universiteiten en hotels. En ik word vaak als spreker op events geboekt. Dat stopte allemaal. In de zomer was er een opleving en kon ik op anderhalve meter weer dingen doen. Nu is weer alles gecanceld, 60 procent van de inkomsten zijn weg. Digitaal kan ik nog wel veel trainingen geven en ook mijn tv-presentatiewerk en schrijfwerk gaat gelukkig gewoon door maar 2020 was, zacht uitgedrukt, een uitdaging.”

Een foto van Anne-Marie van Leggelo die praat over de gelukwensen voor nieuwjaar
Anne-Marie van Leggelo van het Etiquette Bureau. Eigen foto

Anderzijds moet het door de opgelegde nieuwe omgangsvormen ook een heel bijzonder jaar voor een etiquette-specialist zijn geweest. Anne-Marie beaamt dat direct. „Qua gedragsverandering is het superinteressant. In het begin van de coronatijd werd ik al veel voor interviews gebeld. Normaal gesproken vertel ik over regeltjes en ‘hoe het heurt’. Die hebben we zelf samen ooit bepaald. Nu moesten we dat echter nog gaan uitvinden, dus kon ik dat ook helemaal niet voorspellen of zeggen. Ik vond het vaktechnisch boeiend om te zien wat er ging gebeuren. Inmiddels is het er en zie je hoe mensen met elkaar omgaan, bijvoorbeeld in supermarkten. En dat er meer agressie en verdeeldheid heerst. Dat maakt het jaar vanuit mijn expertise wel interessant. Een beetje respect voor en een beetje geduld met elkaar begint nu heel essentieel te worden. In gesprekken is tact wel goed.”

Gelukkig nieuwjaar tijdens een online feestje

Vanmorgen zullen veel collega’s wegen thuiswerken elkaar via Zoom gelukkig nieuwjaar hebben gewenst. Is dat het dan maar voor dit jaar? De expert: „Nou, nee. Je kunt er nog altijd zelf een feestje van maken en je eigen slingers ophangen hè? Het kan dus best wat uitgebreider. We zijn wel beperkter, dus de grote borrels voor nieuwjaar moet je uitsluiten. Met een heel klein groepje kun je nog wel bij elkaar komen, dat zal in een klein bedrijf gebeuren. Verder zijn er virtueel dingen te bedenken, ik adviseer bedrijven een online nieuwjaarsborrel te organiseren. Er zijn mogelijkheden genoeg.”

Metro deed dat als onderdeel van Mediahuis eerder al, tijdens een digitale kerstmarkt. Daar kon je virtueel collega’s ontmoeten en mocht je bij kraampjes cadeautjes uitzoeken. Zoiets? Anne-Marie: „Ja, superleuk. Dat kan bij een online nieuwjaarsborrel ook, die in het teken van positiviteit moet staan. Leidinggevenden kunnen daar spreken, net als zij normaal zouden doen. Zij kunnen overbrengen dat ‘we’ met z’n allen gaan knallen en er iets moois van gaan maken. Ja, werkgevers en managers moeten wel even het woord pakken. Zij moeten vertellen waar je als bedrijf staat, wat de wensen en de doelen zijn en hoe die kunnen worden bereikt. Het liefst in een leuke speech op een luchtige toon. En dat koppelen aan digitaal samen zijn en gezellig borrelen. Stuur de medewerkers ook een flesje champagne of bubbels als de financiën het toelaten. Betrokkenheid, ook als is het iets kleins, wordt gewaardeerd.”

Een foto van Anne-Marie van Leggelo
Anne-Marie van Leggelo. Eigen foto

Geen limiet meer aan ‘gelukkig nieuwjaar’

Tot en met welke datum mogen we elkaar in Nederland eigenlijk een gelukkig nieuwjaar toewensen? „Veel mensen denken dat dat tot Driekoningen op 6 januari is”, zegt Anne-Marie. „Wat mij betreft klopt dat niet helemaal, want eigenlijk mag je dat doen tot koning Willem-Alexander zijn nieuwjaarsreceptie heeft gehouden, zo in de tweede of derde week van januari. Die houdt hij dit jaar niet, of althans, ik heb nog geen datum van een eventuele virtuele receptie kunnen vinden. Als ik het als etiquette-deskundige mag zeggen, dan vind ik dat we er dit jaar een tijdje mee mogen doorgaan. Wens iedereen maar zo vaak en zo lang mogelijk een heel goed, positief en gezond nieuw jaar. Laten we er in 2021 maar eens geen limiet aan stellen. We hebben het allemaal nodig, dus wat mij betreft geldt de regel even niet.”

Een foto van een online borrel om elkaar gelukkig nieuwjaar te wensen
Met een online nieuwjaarsborrel je eigen feestje bouwen. Foto: Colourbox

Het eens zijn over het oneens zijn

Hoe zouden we verderop dit nog gekke jaar met elkaar moeten omgaan? Als het aan onze nationale deskundige ligt staat het woord ‘respect’ voorop. „Laten we eerst afspreken dat we het eens zijn over het feit dat we het oneens met elkaar zijn. Dat lijkt me een goeie en wees daar geduldig in. Heb respect voor ieders mening en tel tot tien. Denk even na voor je iets zegt of iets brult.” Dat dat laatste op social media juist niét gebeurt, ziet Anne-Marie ook wel. Maar toch: „Daarom zeg ik het juist. Vrijheid is een groot goed, dat moeten we behouden. Maar je kunt altijd even nadenken over hoe je het brengt. Met een beetje stijl, een beetje vriendelijkheid en aardigheid raak je niemand en word je beter begrepen. Je krijgt meer begrip voor je standpunten als je iets op een rustige of normale manier schrijft of zegt. Ga je schreeuwen, dan word je niet gehoord. Laten we het verstand er een beetje bijhouden.”

Tot slot heeft Anne-Marie voor de schrijver van dit verhaal ook nog wel een leuke etiquette-regel. „Houd het artikel een beetje luchtig hè, maak het niet te stijf. Mijn onderwerp kan namelijk nogal truttig overkomen en dat wil ik helemaal niet, haha. Het raakt mensen anders niet, dan vinden ze het alleen maar betuttelend.”